Türk Dil Kurumu ve Bursa Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle düzenlenen Arap Harfli Yazıtlar ve Bursa Mezar Taşları Çalışma Toplantısı, 19-21 Kasım 2015 tarihlerinde Bursa’da yapıldı.
Bursa İbrahim Paşa Kültür Merkezinde gerçekleştirilen toplantıya yurt içinden 22, yurt dışından 2 olmak üzere 24 ilim adamı ve araştırmacı katıldı. 20 tebliğin sunulduğu ve yerel basının takip ettiği toplantıda, Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Abdülkadir KARLUK, “Hazirelerde bulunan ve taş işleme sanatının bütün inceliklerini yansıtan mezar taşlarının aynı zamanda şehrin tapusu olarak değerlendirilebileceğinden hazirelerin kültürümüzde önemli bir yeri olduğunu” dile getirdi.
Kurum Başkanımız Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALİN, protokolü selamladıktan sonra “Mezar taşları 3-4 satırlık bir metni içerir. Bunun Türk Dil Kurumuyla ne ilgisi var denilebilir. Ayrıca, paranın üzerindeki yazılar ve şekiller de değer arz ediyor. Bunların sanat olarak taşıdığı değerler var. Evraklarımız sadece kütüphanelerde değil mezar taşlarında da saklanıyor. Orhun ve Yenisey Irmağı boylarında Abakan’da, Tıva’da ilk bilgilerin olduğu malzeme mezar taşlarındadır. Biz, bu mezar taşlarından kültürümüze ait bilgileri tespit etmeye çalışıyoruz. Ahlat’ta, Bursa’da, Edirne’de, İstanbul’da, şehzade sancaklarında ve evladıfatihan dediğimiz Balkan şehirlerinde yer alan mezar taşlarından, kitabelerden bu bilgilerin elde edilmesi gerekir. Bunları dikkate aldığımızda bu gibi çalışmaların rahatlıkla Türk Dil Kurumumuzun çalışma alanlarına girdiğini söyleyebiliriz. Bu ihtiyaçtan ötürü gerekli araştırmaları ve çalışmaları yapmak üzere Kurumumuzda Yazıt Bilimi Kolu kurulmuştur.” biçiminde açış konuşmasını tamladı.
Bursa Vali Yardımcısı Ahmet Hikmet ŞAHİN, açış konuşmasında Bursa’yı “Osmanlı dibacesi” olarak değerlendirdi ve “bir kültürün tarihini mezarlıklardan ve yazıtlardan yola çıkarak yazmak ziyadesiyle mümkündür.” dedi.
Açış konuşmalarından sonra Bursa Olay Televizyonu temsilcisi tarafından Kurum Başkanımız Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALİN’le röportaj yapıldı ve katılımcılarla toplu fotoğraf çekildi.
Toplantının ilk oturumu Osmangazi Oturumu olarak saat 11.00’de başladı. Kurumumuz Yazıt Bilimi Kolu Başkanı Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın “Kosova ve Makedonya’daki Osmanlı Dönemi Mezar Taşlarının Bugünkü Durumu” adlı bildirisiyle başlayan oturum, Prof. Dr. Ahmet Ali BAYHAN’ın “Mısır’daki Arap Harfli Yazıtlar” bildirisiyle devam etti ve Hüseyin KUTLU’nun “Moskova Merkez Camisi Ölçeğinde Mimari ve Hat Sanatı” adlı bildirisiyle tamamlandı.
Arap Harfli Yazıtlar ve Bursa Mezar Taşları Çalışma Toplantıs’ının öğleden sonraki Orhan Gazi adlı oturumu Kurumumuz Yazıt Bilimi Kolu Üyesi Prof. Dr. Şeref BOYRAZ başkanlığında Prof. Dr. Ali BORAN- Doç. Dr. Kemal ÖZKURT (Memluklu Kitabeleri) Prof. Dr. İrfan MORİNA-Yrd. Doç. Dr. Ergin JABLE (Prof. Dr. Hasan KALEŞİ’nin Osmanlı Dönemi Eserleri ile İlgili Çalışmaları), Prof. Dr. Kerim TÜRKMEN (Kalkandelen / Tetova Alaca Camisi’ndeki Arap Harfli Yazıtlar), Doç. Dr. Osman MERT (Kumanova’daki Roman Mezar Taşları) ve Doç. Dr. Murat YAKAR (Tarihî Eserlerde ve Yazıtlarda Fotogrametrik Yöntemin Kullanılışı) bildirilerini sunmalarıyla gerçekleşti.
Toplantının ikinci gününün sabah oturumu Süleyman Çelebi Oturumu’yla başladı. Oturum başkanlığını Kurumumuz Yazıt Bilimi Kolu Üyesi Doç Dr. Funda KARA’nın yaptığı oturum, Prof. Dr. Hüseyin YURTTAŞ, Prof. Dr. Haldun ÖZKAN, Prof. Dr. Hafıs N. YANIK, Prof. Dr. Süleyman ÇİĞDEM, Yrd. Doç. Dr. Zerrin KÖŞKLÜ ve Dr. Muhammet Lütfü KINDIĞILI’nın birlikte hazırladıkları Kemah Kitabeleri başlıklı bildirinin sunulmasıyla başlayan toplantı, Doç. Dr. Sultan Murat TOPÇU (Köprülü Elkabının Menşei Üzerine), Yrd. Doç. Dr. Remzi AYDIN (Ağın Kitabeleri) tarafından sunulan bildirilerle devam etti ve Yrd. Doç. Dr. Ahmet GEDİK’in (Karatay Medresesi Taçkapısı Konulu İki Oryantal Çizimin Kitabe Tespiti Bakımından Mukayesesi) bildirisini sunmasıyla sona erdi.
20 Kasım 2015 tarihindeki öğleden sonraki Yıldırım Bayezit adlı oturuma Prof. Dr. Süleyman ÇİĞDEM başkanlık etti. Yrd. Doç. Dr. Cevdet ŞANLI’nın sunumlarıyla başlayan oturum, (Üniversitelerde Okutulan Osmanlıca Derslerinin Yazıt Bilimi Çalışmaları ile İlgisi Üzerine), Doç. Dr. Hasan Basri ÖCALAN-Yrd. Doç. Dr. Bedri MERMUTLU (Bursa Mezar Taşları ile İlgili Yapılan Çalışmalar), Doç. Dr. Hülya TAŞ (Yakın Dönem Bursa Mezar Taşlarının Halk Bilimi Açısından Değerlendirilmesi) ve Prof. Dr. Recai KARAHAN- Arş. Gör. Selami REİSOĞLU’nun (Sanatın, Tarihin ve Kültürün Işığında Ahlat Mezar Taşları) sunumlarıyla sona erdi.
Çalışma toplantısının Emir Sultan adını taşıyan değerlendirme oturumu Kurumumuz Yazıt Bilimi Kolu Başkanı Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın başkanlığında, Yazıt Bilimi Kolu Üyesi Prof. Dr. Şeref BOYRAZ’ın ve Prof. Dr. Ali BORAN’ın katılımlarıyla gerçekleşti. Değerlendirme toplantısı sonrasında katılımcılara teşekkür belgeleri verildi.
Arap Harfli Yazıtlar ve Bursa Mezar Taşları Çalışma Toplantısı’nın son günü Muradiye, Cumalı Kızık, Haraççıoğlu Medresesi ve Üftade Haziresi, Ulucami, Yeşil Külliye, Emirsultan Haziresi, Zeyniler Haziresi’ni kapsayan alan araştırması ve ilmî gezinin yapılmasıyla sona erdi.
