Türk Dil Kurumu ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi iş birliğiyle düzenlenen “Birinci Dünya Savaşı’nın 100. Yılında Savaş ve Toplum: Eve Dönen Asker” konulu Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 12 Eylül’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde, 10.30’da açış konuşmalarıyla başladı. Kongrenin açış konuşmalarını Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati DEVELİ, Bağcılar Belediyesi Başkanı Lokman ÇAĞIRICI ve İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sedat MURAT yaptı.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN konuşmasında tarihin kalemle kılıcın mücadelesine sahne olduğunu, bu mücadeleden bazen kalemin bazen de kılıcın galip çıktığını belirtti. Bu mücadelede ayrıca siyasi ve ekonomik güç dengelerinin de rol oynadığını ifade eden GÜLSEVİN, barışı korumak için savaşa hazırlıklı olmanın öneminden bahsetti. Savaşı engellemede dilin mühim bir araç olduğunu vurgulayan GÜLSEVİN, Yunus Emre’nin “Söz ola kese savaşı/ Söz ola bitire başı/ Söz ola ağulı aşı/ Bal ile yağ ede bir söz” dizelerini örnek gösterdi. GÜLSEVİN, savaş sırasında ve savaşların ardından kaçınılmaz bir şekilde dil politikalarında değişmelerin yaşandığını söyledi. Bunlardan Türkçeyle ilgili olanlarından birinin Osmanlı Devleti’nin ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti’ndeki dil değişmelerinin olduğunu öbürünün ise Sovyetler Birliği’nin kurulmasının ardından Türk halklarının dillerinde yaşanan değişmeler olduğunu belirtti.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati DEVELİ, konuşmasında savaşın ölümcül ve yıkıcı bir olgu olduğundan bahsederek insanlık tarihinin bir nevi savaşlar tarihi olduğunu söyledi. Edebiyatın bir yandan savaşların sebep olduğu acı tabloları ortaya koyduğunu bir yandan da kahramanlıklardan ve zaferlerden bahsettiğini söyleyen DEVELİ, kongrenin amacının savaşın etkilerini çeşitli açılardan ortaya koymak ve savaş konusunda toplumda bir şuur oluşturmak olduğunu söyledi.
Bağcılar Belediyesi Başkanı Lokman ÇAĞIRICI, Türk toplumunun birçok savaşa girdiğini, bu savaşlarda tarihe geçen kahramanlık ve zaferlere imza attığını ve Türk milletinin geçmişten bugüne dek bir duruş sergileyerek varlığını devam ettirdiğini ifade ederek bunun en son örneğinin 15 Temmuz’da yaşandığını dile getirdi. ÇAĞIRICI, belediye olarak kültür ve bilim faaliyetlerine her zaman destek verdiklerini ve bu faaliyetleri medeniyet inşası açısından kıymetli bulduklarını söyledi.
İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sedat MURAT, başta I. Dünya Savaşı olmak üzere savaşların toplumlar üzerinde yıkıcı etkiler bıraktığından söz ettiği konuşmasında kongrenin savaşın etkilerini geniş bir bakış açısıyla ele almayı amaçladığını belirtti. MURAT, I. Dünya Savaşı’nın başladığı yıllarda söz konusu savaşın bu kadar büyük ve yıkıcı etkilere sahip olabileceğinin öngörülemediğinin altını çizerek savaşın sebep olduğu acı tablo üzerinde durdu. I. Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri olan Çanakkale cephesinden ve burada yazılan kahramanlık destanından bahseden MURAT, Çanakkale Cephesi’nin gelecekteki Türk devletinin de habercisi olduğunu belirtti.
3 gün boyunca devam edecek kongrede, yurt içinden ve yurt dışından 100’ün üzerinde bilim adamı bildiri sunacak.
