Orhon Yazıtları’nın okunuşunun 120. yılı nedeniyle Türk Dil Kurumunun Adıyaman Üniversitesiyle ortaklaşa düzenlediği, yurt içi ve yurt dışından 36 bilim adamının katılımıyla üç gün boyunca sürecek olan Milletlerarası Eski Türk Yazıtları: Dil, Tarih ve Kültür Sempozyumu 25 Eylül 2013 tarihinde saat 10.30’da açış töreniyle başladı.
Türk Dil Kurumunun Temmuz ayında Türk yazıtlarıyla ilgili Tıva Cumhuriyeti İnsan Bilimleri Enstitüsü, Tıva Eğitim ve Bilim Bakanlığı, Tıva Kültür Bakanlığı, Tıva Üniversitesi, Millî Tıva Müzesi ve Tıva Rus Türkologları Komitesi iş birliğiyle Tıva’da gerçekleştirdiği çalışmaların tanıtım filminin gösterimiyle başlayan açış törenine Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan KAÇALİN, Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Talha GÖNÜLLÜ, Adıyaman Belediye Başkanı Necip BÜYÜKASLAN, çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, ilim insanları ve öğrenciler katıldı.
Açış konuşmalarının ilki Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Talha GÖNÜLLÜ tarafından yapıldı. Prof. Dr. M. Talha GÖNÜLLÜ konuşmasında yazıtların sadece arkeolojik buluntular olmaktan çıkarılarak dil, kültür ve tarih açısından taşıdığı değeri ortaya koymak için yapılan bu sempozyumun öneminden söz ederek toplantıların neticesinde ilim âlemi için önemli katkıların sağlanacağını düşündüğünü belirtti. Konuşmasının sonunda bu sempozyumun Adıyaman’da düzenleniyor oluşunun önemini vurgulayarak başta Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALİN olmak üzere tüm emeği geçenlere teşekkür etti.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa S. KAÇALİN konuşmasına runik, esrarengiz harflerin çözülüşünün 120. yılı dolayısıyla Kurum ve Adıyaman Üniversitesi işbirliğiyle bir toplantı düzenlendiğini belirterek başladı. Yazıtlar ilk bulunduğunda bilim adamlarının kendi tarihlerine ait bir şey bulduklarını düşündüklerini ancak V. THOMSEN’in bildiği yirmiye yakın dille ve özellikle de Çincenin yardımıyla alfabeyi çözmesiyle abidelerin Türk diline ait olduğunun anlaşıldığını söyledi. Prof. Dr. KAÇALİN, bu harfler Türklerin kullandığı harflerdir, ama Türklerin değildir. Nerden biliyoruz? Çünkü alfabede ünsüzler esas alınmıştır. Hâlbuki Türkçede aslî olan ünlülerdir. Bol ile böl kelimesindeki farkı ortaya koyan ünlülerdir diyerek yazıtlarla ilgili yapılan neşirleri kısa kısa akarfilmle tanıtarak sözlerini sonlandırdı.
Açış töreninin son konuşmacısı Adıyaman Belediye Başkanı Necip BÜYÜKASLAN, milletleri millet yapan en belirgin özelliğin dil olduğunu ifade etti. Milleti ayakta tutan mazisidir diyerek Kül Tegin, Bilge Kağan ve Tunyukuk yazıtlarının okunup incelenmesinin mazimizin aydınlatılmasındaki önemine işaret etti.
Türk Dil Kurumunun yeni kitap satış aracına öğrenciler büyük ilgi gösterdi.
