16 Temmuz 1927 tarihinde Gebze’ye bağlı Tavşancıl nahiyesinde doğan Prof. Dr. Mehmet Talât TEKİN, 28 Kasım 2015’te Bodrum’da vefat etmiştir. 

Öğrencilerinin, sevenlerinin ve Türkolojinin başı sağ olsun.

Türk Dil Kurumu Başkanlığı 

Prof. Dr. Mehmet Talât TEKİN ve Çalışmaları 

(16.07.1927-28.11.2015) 

İlk öğrenimini Tavşancıl İlkokulunda yaptıktan sonra (1934-1939) orta ve lise öğrenimini sırasıyla Üsküdar Paşakapısı Ortaokulunda (1939-1942) ve Haydarpaşa Lisesinde (1942-1945) tamamlar. Liseyi bitirdikten sonra öğrenimine bir yıl ara vermek zorunda kalır. Ertesi yıl, 1946 yılında Yüksek Öğretmen Okulu giriş sınavlarını kazanır ve yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde yapar (1946-1951). 1965 yılının Haziran ayında A Grammar of Orkhon Turkic adlı teziyle California Üniversitesinden doktor unvanını alır. Berkeley’deki California Üniversitesinde 1965-1972 yılları arasında Türk dili ve edebiyatı profesörü olarak görev yapar. Bu arada 1969-70 yılında “sabbatical” izni ile Türkiye’ye gelir ve bir yıl Hacettepe Üniversitesinde genel dil bilimi dersleri verir. Türkiye’ye kesin dönüşü amaçladığından 1970 Kasım’ında yeniden İstanbul’a gelir ve ABD’de hazırladığı Ana Türkçede Aslî Uzun Ünlüler adlı teziyle doçentlik unvanını kazanır. 1972 güzünde Türkiye’ye dönerek Hacettepe Üniversitesinde göreve başlar. 1976’da Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcası adlı teziyle “profesör” unvanını alır. 1982 yılında Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dekanlığınca Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığına getirilir. 1997’de İstanbul Yeditepe Üniversitesinde yeni kurulan bölüme katkıda bulunmak amacıyla İstanbul’a taşınır ve 2002’ye kadar aynı üniversitede çalışır. 

Gözetiminde hem Türk dili hem de Türk dil bilimi alanında doktora çalışmaları hazırlanmıştır. Doğrudan yetiştirdiği öğrencilerin yanı sıra makaleleri ve kitaplarıyla bütün Türkoloji öğrencilerinin hocası olmuş, A Grammar of Orkhon Turkic ile de Türkiye dışında en çok tanınan, okunan Türk dilci olmuştur.  

Prof. Dr. Mehmet Talât TEKİN’in yayımlanmış bazı kitapları şunlardır: 

1. A Grammar of Orkhon Turkic, Indiana University Publications, Uralic and Altaic Series, Volume No. 69, Bloomington 1968. 419 s.
2. Ana Türkçede Aslî Uzun Ünlüler, Hacettepe Üniversitesi yayınları, Seri B, No 15, Ankara 1975. 278 s.
3. Tuna Bulgarları ve Dilleri, TDK: 530, Ankara 1987. 70 s. + 12°.
4. Orhon Yazıtları, TDK: 540, Ankara 1988. 200 s. + tıpkıbasımlar ve tablolar. [Yeni baskıları: 2006 ve sonrası]
5. Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcası, TDK: 531, Ankara 1988. 212 s. + 91 resim.
6. XI. Yüzyıl Türk Şiiri. Divanü Lugati’t-Türk’teki Manzum Parçalar, TDK: 541, Ankara 1989. XI+272 s.
7. Irk Bitig (The Book of Omens), Wiesbaden 1993, 133 s. [Türkçesi: Irk Bitig. Eski Uygurca Fal Kitabı, Ankara 2004, 127 s.]
8. Hunların Dili, Doruk Yayınevi. 33, Ankara 1993. 59 s.
9. Japonca ve Altay Dilleri, Doruk Yayınevi. 34, Ankara 1993. 95 s.
10. Tunyukuk Yazıtı, Ankara 1994, 74 s. (4 levha ile).
11. Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler, Ankara 1995, 192 s.
12. Türkmence-Türkçe Sözlük, Ankara 1995, 728 s. [M. Ölmez, E. Ceylan, Z. Ölmez, S. Eker ile birlikte].
13. Orhon Yazıtları. Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, İstanbul 1995, 128 s. [2. baskı 1998; 3. baskı 2003, runik harfli metinle birlikte 152 s.]
14. Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Ankara 1997, 136 s.
15. Türkoloji Eleştirileri, genişletilmiş 2. baskı, Ankara 1997, 408 s.
16. Türk Dilleri -Giriş-,İstanbul 1999, 200 s. [M. Ölmez ile birlikte; 2. baskı 2003].
17. Orhon Türkçesi Grameri, Ankara 2000, 272 s. [2. ve 3. baskıları 2003].
18. Makaleler. 1. Altayistik,yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2003, XVI+384 s.
19. Makaleler II. Tarihi Türk Yazı Dilleri,yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2004, X+626 s.
20. Makaleler. 3. Çağdaş Türk Dilleri, yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2005, 560 s.