TÜRK DİL KURUMUNA
BASILMAK ÜZERE VERİLECEK ESERLERDE UYULMASI GEREKLİ KURALLAR
BAŞVURU SÜRECİ ve BAŞVURU ESASLARI:
– Yayımlanması istenen eserin Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından belirlenen ve son bölümde açıklanan yazım kuralları çerçevesinde hazırlanmış olması gerekmektedir.
– Yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmış eserlerin başvurusu, YAYIN TAKİP SİSTEMİ (YAYSİS) üzerinden yapılır. YAYSİS’e giris.ayk.gov.tr/yaysis genel ağ adresinden ulaşılabilir. Başvurusu yapılan çalışmaların inceleme süreçleri YAYSİS üzerinden yürütüleceği için sisteme yüklenecek eser dosyalarında yazarların/mütercimlerin isimlerinin olmamasına dikkat edilmelidir.
– Çeviri eserlerde mütercim, orijinal eserin hak sahibi bulunan yazarından veya yayınevinden alınan izin yazısını YAYSİS üzerinden ibraz etmelidir. Daha önce başka bir yerde yayımlanmış eserin TDK tarafından yayımlanmasında da aynı durum geçerlidir.
– TDK Yayın Kolu biriminde gerçekleştirilen ön inceleme sonrasında, belirlenmiş olan yazım kurallarına göre hazırlanmadığı tespit edilen eserler, yazara iade edilir.
– Eserin içeriği ve eklerinin (resim, çizim, harita, belge vb.) sorumluluğu yazara aittir.
– Kuruma gönderilecek eserlerde Türkçe ve İngilizce ile en az 400, en fazla 450 kelimelik özetler ve her iki dilde anahtar kelimeler yer almalıdır.
İNCELEME SÜRECİ:
– YAYSİS’e yüklenen eserlerin ön incelemesi Türk Dil Kurumu ilgili birimince yapıldıktan sonra Yayın Kolunda görüşülmek üzere toplantı gündemine alınır. Yayın Kolunda incelenen çalışmalar, kol kararıyla doğrudan reddedilebilir ya da konunun uzmanı en az iki inceleyicinin bilimsel değerlendirmesine sunulur.
– İnceleyicilerin değerlendirme süresi iki aydır. Ancak özel durumlarda Kurum tarafından inceleyicilere bir aya kadar ek süre verilebilir.
– İnceleyici raporu doğrultusunda düzeltilmek üzere yazarlarına gönderilen çalışmalar, gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra YAYSİS üzerinden en geç bir ay içerisinde Kuruma iletilmelidir.
– Yazar, TDK Yayın Kolu ve inceleyiciler tarafından kendisine tebliğ edilen şekil ve içerik düzeltmelerini zamanında yerine getirmek zorundadır. Bu hususları yerine getirmeyen yazarın eseri Yayın Kolu kararıyla yayın sürecinden çıkarılır. Bu durumda inceleyicilere verilecek ücretler, yazardan tahsil edilir. Eserin, inceleme veya baskı aşamasında yazarı tarafından yayın sürecinden çekilmesi durumunda da inceleyici ücretleri yazardan tahsil edilir.
– Değerlendirmeye gönderilen çalışmalar; inceleyici raporları, Yayın Kolu kararı ve Yönetim Kurulunun nihai onayıyla basılır.
– Basılmamasına karar verilen eserler, varsa inceleyici raporuyla birlikte, YAYSİS üzerinden yazarına iade edilir. TDK Yayın Kolu, inceleyici raporlarından bağımsız olarak bir eseri yayımlamama hakkına sahiptir.
BASIM SÜRECİ:
– TDK Yayın Kolu ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulunca yayımlanması onaylanan eserler için eserin yazarı/mütercimi ile yapılacak olan “Telif Sözleşmesi”nin ardından ihale ve basım süreci başlatılır.
– Eserin başvuru zamanı, ön inceleme ve Yayın Kolu işlemleri, bilimsel inceleme ve Kurum içi yazışmalara göre eserin basım süresi değişiklik arz edebilmektedir.
– Yayımlanan eserlerin “Türk Dil Kurumu Telif Sözleşmesi”nde belirtilen şartlar çerçevesinde elektronik yayım hakkı da dâhil olmak üzere tüm yayın hakları Kuruma aittir. Eserler, Kurumdan izin alınmaksızın hiçbir şekilde başka yerde yayımlanamaz.
– Sözleşme imzalayan yazarlar, takdim ettikleri eserlerinin özgün ve bilimsel etik kurallarına uygun olduğunu taahhüt etmiş kabul edilir (Bu kurallar için bk. YÖK Etik Kuralları).
– Yayımlanan eserlerin yazarlarına (vârislerine), mütercimine, yayına hazırlayanına ve inceleyicilerine Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Telif Hakkı, Yayın ve Satış Yönetmeliği’ne göre telif ve inceleme ücreti ödenir.
* * *
Yazım Kuralları
I. Sayfa Yapısı, Yazı Karakteri ve Yazı Puntosuna İlişkin Kurallar:
– İmla ve noktalama konusunda (kısaltmalar dâhil) Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu’nun son baskısı esas alınır.
– Yazılar, A4 kâğıt boyutunda Microsoft Word’de veya uyumlu bir programda Times New Roman yazı karakterinde yazılmalıdır.
– Metin 11 punto ve tam satır aralığıyla yazılmalı, paragraf başı boşluğu (1,25 cm) bırakılmalıdır.
– Metinde ana ve ara başlıklar kullanılabilir. Metin içindeki ana başlıklar 12 punto, büyük harf ve koyu olarak sola hizalı; ara başlıklar 11 punto, koyu ve yalnızca ilk harfleri büyük şekilde yazılmalı, sola hizalı olmalıdır. Başlıklar ve paragrafların arasında 6 nk aralık bırakılmalıdır.
– Sayfa numaraları, eserin ana bölümlerinin ilk sayfasında olmayacak şekilde, üst bilgi içinde sağ ve sol üst kenara 10 punto olarak yerleştirilmelidir. (Eserin Giriş bölümüne kadar olan kısmı Romen rakamları ile numaralandırılmalıdır.)
– Dipnotlar, 9 punto ve tam aralık ile yazılmalıdır. Hizalaması iki yana yaslı ve paragraf girintisi 0,5 cm olmalıdır. Dipnotlar atıf için kullanılmamalı; metnin akışını bozacak ancak ilave edilmesinde yarar görülen bilgilerin gösterilmesi için kullanılmalıdır. Atıflar için aşağıda örnekleri yer alan metin içi atıf usulleri esas alınmalıdır.
– Eserde kullanılan kaynak ve araştırmalar eser sonunda “Kaynaklar” başlığı altında gösterilmelidir. Kaynaklar bölümü, yeni bir sayfadan başlamalı ve 11 punto ile yazılmalıdır. Bu bölümde sadece metin içinde atıfta bulunulan kaynaklar yer almalı ve aşağıda örnekleri yer alan usulle düzenlenmelidir.
– Resim, tablo, grafik, şekil vb.nin altındaki yazılar, 9 punto ile yazılmalıdır.
– Eserde Latin alfabesi dışında başka bir alfabeyle (Arap, Kiril, Çin alfabesi vb.) yazılmış kısımlar metinde olması gereken yere yazar tarafından yerleştirilmeli, farklı olan yazı tipleri YAYSİS’e yüklenmelidir.
– Eserde dizin bulunması hâlinde dizine girecek kelimelerin alfabetik listesini numara atamadan çalışmanın dizin kısmına eklemeleri yeterli olacaktır. (Sayfa numarası atama işi grafik tasarımı esnasında sayfa düzenine göre konulacaktır.)
II. Kaynakların Yazımı ve Metin İçi Atıf Şekline Yönelik Kurallar:
Kitaplar:
Korkmaz, Zeynep (1992a), Atatürk ve Türk Dili Belgeler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Metin içi atıf şekli: (Korkmaz 1992a, s. 52)
Korkmaz, Zeynep (1992b), Gramer Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Metin içi atıf şekli: (Korkmaz 1992b, s. 101)
Toparlı, Recep vd. (2020), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Metin içi atıf şekli: (Toparlı vd. 2020, s. 101)
Kurumsal yayınlar:
TDK (2018), Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Metin içi atıf şekli: (TDK 2018, s. 7)
Kitap bölümü veya bildiri:
Eren, Hasan (1964), “Kıbrıs’ta Türkler ve Türk Dili”, X. Türk Dil Kurultayında Okunan Bilimsel Bildiriler 1963 içinde s. 37-50, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
Metin içi atıf şekli: (Eren 1964, s. 40)
Makaleler:
Zülfikar, Hamza (1985), “Dil Bilgisi: Cümle Yapılarından Bir Örnek”, Türk Dili, 398, s. 96-98.
Metin içi atıf şekli: (Zülfikar 1985, s. 97)
Tezler:
Mert, Osman (2002), Kutadgu Bilig’de Hâl Kategorisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Metin içi atıf şekli: (Mert 2002, s. 248)
